Литературная гостиная «Великий сын казахского народа – Абай Кунанбаев»

Литературная гостиная

«Великий сын казахского народа – Абай Кунанбаев»

Фонограмма: выход ведущих

Ведущий 1:  Равиль

Қайырлы күн, құрметті оқушылар, ұстаздар қауымы! Өлең сүйер,өнер сүйер, көпшілік қауым! Өлмейтін артына сөз қалдырған кемеңгер Абай Құнанбаевқа  биыл 175 жыл толып отыр. Бұләдебикешіміз Абай мерейтойына, Абай рухынаарналады.

Ведущий 2: Рамазан

Сегодня  у нас необычное мероприятие, он проходит в рамках 175-летия Абая Кунанбаева, мы живем в прекрасном, суверенном и многонациональном государстве. Каждый народ, проживающий на территории нашей страны, является носителем культуры, традиций и, конечно же, языка своего народа. Через поэзию, музыку, традиции мы можем лучше узнать историю народа, его великие и прекрасные составляющие, что делает самоопределение народа уникальным.

Ведущий 3: Илья

Today we have an unusual event, it is held within the framework of the 175th anniversary of Abay Kunanbayev, we live in a beautiful, sovereign and multinational state. Each nation living in the territory of our country is a carrier of culture, traditions and, of course, the language of its people. Through poetry, music, traditions, we can better know the history of the people, their great and beautiful components, which makes the self-determination of the people unique.

Ведущий 1: Равиль

Абай Құнанбаев - ұлы ақын, жазушы, қоғам қайраткері, қазіргі қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы, ағартылған либералды ислам негізінде орыс және еуропалық мәдениетпен жақындастыру рухындағы мәдениетті реформалаушы.

Ведущий 2: Рамазан

В  августе этого года нам предстоит празднование еще одной прекрасной юбилейной даты – 175-летие со дня рождения великого казахского поэта-просветителя Абая (Ибрагима) Кунанбаева.

Абай Кунанбаев – великий сын казахского народа, память о котором сохранилась через века. Он был и до сих пор является певцом народа, мудрости, любви и гуманизма.

Ведущий 3:  Илья

Abay  Qunanbayuli  (August 10, 1845 – July 6, 1904) was a great Kazakh poet, composer and philosopher. He was also a cultural reformer  to ward  European and Russian cultures on the basis of enlightened Islam. Abay was born in village of Karauyl, in Abay District, East Kazakhstan Province.

Чтец 1: Вадим  5 класс

Поэзия - властитель языка,
Из камня чудо высекает гений.
Теплеет сердце, если речь легка,
И слух ласкает красота речений.

А если речь певца засорена
Словами, чуждыми родному духу,
Такая песня миру не нужна,
Невежды голос люб дурному слуху.

На фоне музыки выходит ученик в образе Абая, в костюме (шапан и головной убор): 

Чтец-Абай: РУСЛАН

Хорошо я жил или плохо, а пройдено немало; в борьбе и ссорах, судах и спорах, страданиях и тревогах дошел до преклонных лет; выбившись из сил, пресытившись всем, обнаружил бренность и бесплодность своих деяний, убедился в унизительности своего бытия. Чем теперь заняться, как прожить оставшуюся жизнь?

Ведущий 2: РАМАЗАН

Так начинает Абай «Слово первое» своего духовного завещания. После долгих размышлений он, наконец, решил: 

Чтец-Абай:

Возьму я в спутники бумагу и чернила, стану записывать свои мысли. 

Чтец-Абай уходит. 

Музыкальный номер: песня «Желсіз түнде жарық- ай»

Ведущий1: Равиль

Шығармашылық дарынды ақынды, ақын - Дулат Бабатайұлы Абайдың еңбегін аса құрметтеп, түсіне білген, елге танытқан. Барша қазақ баласы Абайды тануға, білуге, Абаймен мақтануға тиіс. Ұлы ақын өз халқын өркендеп өскен, еркін халық ретінде көруді арман еткен. Сол Абай аңсаған арманына жетіп отырмыз. Олай болса, жүрегі қазақ деп соққан қазақ жұрты Абайдың өлеңдерін бойтұмарындай сақтап жүруі тиіс.

Чтецы: 5 человек (английский язык)

М.Елизавета, Я.Данила, Т.Регина, А.Иван, М.Жанна

Презентация№

Ведущий1: Равиль

Ақын кіші ұлына Мағашқа үміт артып, оны өзінің ақындық жолына тартқан. Мағаш медресе мен қалалық училищеде алғашқы білім алған. Тағы бір баланы жоғалтудан қорқып, Абай Мағашты алып, оның ағарту жұмыстарымен айналысты. Жігіт ақылды, батыл және мақсатты өсті. Әрине, мұндай дарынды  әкемен ол поэзияны ұнатты. Оның әуестігінің нәтижесі "Еңлік-Кебек", "Абылай" поэмалары және ең көлемді "Медгат-Қасым"туындысы болды. Халық Мағашты соттағы әділ шешімдері үшін жақсы көреді. Ол адамдардың жүрегін жаулапжарқ ете түскен кезі еді,  бірақ тағдырдың басқа бергені болды. Ұлы ақынның кіші ұлы отыз төртінші жылы осы әлемді тастап кетті.

Ведущий 2: Рамазан

У великого поэта было трое сыновей, все они выросли творческими, образованными личностями. Однако судьба не дала им раскрыться. Первый сын Акылбай родился в 1861 году, но рос вдали от отца, поэтому не получил надлежащего образования. Однако после их воссоединения Абай заполнил этот пробел. Под влиянием отца у Акылбая проявились творческие способности.

Абай Кунанбаев любил своих детей одинаково, но большие надежды возлагал на Абиша - второго из сыновей. За знаниями он отправил его в Тюмень, а затем в артиллерийское училище Санкт-Петербурга. Однако после учебы Абиша не приняли на военную службу, так как тот подхватил туберкулез. Смертельная болезнь забрала жизнь парня на двадцать седьмом году в городе Верном (Алматы). Перенести этот удар Абаю помогло творчество. В память о сыне он сочинил девять стихов, однако до конца оправиться от потери так и не смог. Воспоминания жгучей болью отзывались в его душе.

Ведущий 3: Илья

The heritage he left his nation is rich in songs and poems, translations and prose. His translations of the poetry written by Russian writers and poets such as Pushkin, Lermontov, and  Krylov became the national patrimony of Kazakhstan. He translated the works of Schiller, Goethe, and Byron into Kazakh language.

Чтец 2: Коля  8 класс

Ақын Абай – қазақта дара тұлға,

Бөленер күмісән мен сұлужырға.

ОқымасамжырларынұлыАбайдың,

Көкірегітоладыжер мен мұңға.

Чтец 3: Капасов Т. 6 класс

Пройдя свой путь раздумий и страданий, 
Он стал у основанья снежных гор, 
Как дружбы свет, как прошлому укор, 
Величественным и строгим изваяньем. 
Поэт глядит на нас из далека 
В открытом взоре мысли созиданий, 
И поколеньям новым на века 
Он держит книгу мудрых назиданий. 
 

Чтец 4: Юлия

Песнь его по степи летит! 
Возносится до горных кручей! 
На снежных пиках в вышине 
И на скалистой крутизне 
Мы видим след певца могучий! 

Ведущий 2: Рамазан

Абай Кунанбаев был поэтом-импровизатором, который никогда не сидел над строками и не дорабатывал их. В моменты вдохновения с бледной кожей и слезами на глазах он бежал со всех ног за пером и записывал рифмы, которые лились словно река.

Сам поэт говорил, что, возможно, если бы он шлифовал стихи, то они были бы намного лучше. Однако даже без обработки строчки произведений Абая Кунанбаева до сих пор считаются примером идеального слога. В них он воспевал родные края, казахский народ, женщину и выступал против невежества и социального неравенства. Среди знаковых творений можно выделить стихи Абая Кунанбаева на казахском: «Көзімніңқарасы»; «Ғашықтықтілі - тілсізтіл»; «Қызарып, сұрланып»; «Кулембаю».

Ведущий 3: Илья

«Kara Sozder» [Book of Words] (prose) created by the great thinker constitute an ethnic philosophical work. This creation of his is an exploration of Kazakh national life in the second half of the 19th century. He influenced social affairs in the country where he lived.
He also participated in the governing of the country and played a certain role in trying to solve complicated problems justly.

Музыкальный номер: песня «Қараңғы түнде тау қалқып»

Чтец 5:  Денисенко В.  8 класс

 «Весна»

Как весенней порою шумят тополя!

Ходит ветер, цветочною пылью пыля,

Все живое обласкано солнцем степным.

Пестроцветным ковром расцветает земля.

Верблюжонка верблюдица громко зовет,

Блеют овцы, в кустах птичий гомон встает,

Мотыльки – над травой и в ветвях тополей,

Заглядевшихся в светлое зеркало вод.

Чтец 6:  Сағындық Г.  6 класс

«Лето»

В разгар весны и след простыл зимы,

Зеленый бархат покрывает лик земли,

Боясь отстать, выходят твари к солнцу,

Блага Отца спешат принять они.

Верблюдов и овец окот - в загонах шум,

От крыльев птах в оврагах – гуд и гул.

Когда любуются водой деревья и цветы,

Река, как пава, изгибается, журчит.

Невесты-девицы наряд готовят к лету,

Цветы и маки украшают землю.

В степи воробушки, соловушки в логу,

Кукушки в скалах, а удоды – «гу-гу-гу!»

Чтец 7:  Салиенко Юлия   9 класс

«Осень»

Сұр бұлт түсісуыққаптайдыаспан, 
Күзболып, дымқылтұманжердібасқан. 
Білмеймінтойғаныма, тоңғаныма, 
Жылқыойнап, бие қашқан, тай жарысқан. 

Жасылшөп, бәйшешекжоқбұрынғыдай, 
Жастаркүлмес, жүгірмес бала шулай. 
Қайыршы шал-кемпірдейтүсікетіп, 
Жапырағынан айрылған ағаш, қурай. 
 

Чтец 8: С. Александра 10 класс

«Зима»

В белой шубе, плечист,весь от снега седой.

Слеп и нем, с серебристой большой бородой.

Враг всему, что живет. С омраченным челом,

Он, скрипучий, шагает в степях, снеговой.

Старый сват, белый дед натворил много бед.

От дыханья его – стужа, снег и буран.

Тучу шапкой надвинув на брови себе,

Он шагает, кряхтя, разукрашен, румян.

Брови грозно нависли – нахмуренный вид,

Головою тряхнет – скучный снег повалит.

Злится он, словно бешеный старый верблюд,

И тогда шестискладная юрта дрожит.

Ведущий1: Равиль

Қазақстанның шығармашылық мұрасына Абай Құнанбаевтың көптеген әндері кірген. Ұлы ақын новатор болды. Ол басқа рифмалар мен әуендерді қолданды. Оның шығармашылығы: "Айттым сәлем, Қаламқас"; "Татьянаның хаты"; "Қорболды жаным"; "Ата-анағакөз қуаныш". Осы және басқа да әндерде ол қоршаған әлемнің сұлулығын беріп, адамдарға өз идеялары мен нанымдарын жеткізуге тырысты.Абай шығармаларындағы ең маңызды орындардың бірі жыл мезгілдері туралы өлеңдер алады.

Ведущий 2: Рамазан

Больше всего на свете, больше собственной жизни Абай Кунанбаев любил свой народ. Все думы и помыслы великого мудреца были посвящены будущему страны казахов. Предвидя наступление нелегких, подчас тревожных времен, Абай оставил своим потомкам слова напутствия, которые составили целую книгу – «Қара сөздер – Слова назидания».

Ведущий 1:  Равиль

Философ ақынның -рухани мұрасы – қазақ қоғамының экономикалық, саяси – құқықтық, мәдени – тарихи, моральдық жай-күйін жеткізген , шын мәнінде бай әрі толық және дәл түсінікті анық энциклопедиясы деп айтуға тұрарлық ұлы тұлға.

Абай адамгершілік қасиеттер туралы ілімді дамытады, адамның адамгершілік жетілуінің гуманистік қағидаларын және олардың қазақ ұлттық өмір салтындағы ерекшеліктерін көрсетеді.

Ведущий 3: Илья

Abai died in 1904 on the peak of his career, he was buried in Zhidebai, where his home is situated. Now, not far from Semipalatinsk, there is a memorial complex, the museum named after Abai. The name of Abai is known worldwide just as Shakespeare, Goethe, and Pushkin are well-known in many countries, because his great words became a spiritual heritage of not only one nation, but of the entire humankind. Abay Qunanbayuli steeped himself in the cultural and philosophical history of these newly opened geographies. In this sense, Abay's creative poetry affected the philosophical thinking of educated Kazakhs.

Ведущий1: Равиль

Абай өз халқының рухани байлығын сақтаушы қазақтардың қоғамдық ойының айнасы. Ол қазақ әдебиетіндегі жарқын шыңы болды. Бүгін біз Абайдың ой-өрісін,ақындық шеберлігіне құрмет көрсеткіміз келеді.

Чтец 9: Т.Регина  11 класс

 «Горные вершины»

Қараңғытүнде тау қалғып, 
Ұйқығакетербалбырап. 
Даланыжым-жырт, дел-сал ғып, 
Түпбасадысалбырап. 
Шаңшығармасжолдағы, 
Сілкінеалмас жапырақ. 
Тыншығарсың сен дағы, 
Сабырқылсаңазырақ. 
 

Ведущий 2: Рамазан

Сегодня мы с вами почтили память великого мудреца, поэта и композитора Абая Кунанбаева. Вклад Абая Кунанбаева в развитие культуры и общности казахского народа сложно переоценить. Невероятно насколько близок к обычным людям был человек, который принадлежал к высшему сословию. Современники Абая говорили, что он значительно опередил ту среду, которая его породила, и с ними нельзя не согласиться. И мы верим, что присутствующие здесь участники и гости не забудут прозвучавших здесь назиданий Абая своим далеким потомкам.

Музыкальный номер: песня «Көзімнің қарасы» (дети и учителя)

Ведущий 3: Илья

Thank you for your attention, we hope that today's event has left warmth in your hearts, and even more knowledge about the life and poetry of the great poet Abay Kunanbayev.

Ведущий 1: Равиль

Ұлы қазақ халқының ақыны Абай  Құнанбайұлы ның мерекелік іс - шарасына ақ пейілмен келгендерініңге көптен – көп РАХМЕТ!